نور قرمز درمانی می‌تواند کاهش بینایی بر اثر افزایش سن را بهبود بخشد
بهزاد ازند
قرار گرفتن در معرض نور قرمز عمیق یا نزدیک به فروسرخ می‌تواند با بهبود عملکرد میتوکندری چشم یا همان مرکز انرژی سلول‌ها، منجر به اصلاح جزئی، اما پایدار کاهش بینایی شود.
یکی از درمان‌های در حال آزمایش غیرمعمول برای درمان کاهش بینایی، تابش نور قرمز به چشم برای چند دقیقه برای تقویت فعالیت میتوکندری (اندامک‌های درون سلولی که وظیفه تأمین انرژی سلول‌ها را بر عهده دارند) سلول‌های چشم است.
در اولین آزمایش کوچک این رویکرد روی ۲۴ نفر، قرار گرفتن کوتاه‌مدت در معرض نور، عملکرد افراد را در آزمایش‌های بینایی رنگ برای چند روز تاحدی بهبود بخشید.
در مطالعات پیشین در طیف وسیعی از آزمایش‌های سلولی و حیوانی مشخص شده بود که نور قرمز عمیق و نور فروسرخ نزدیک، عملکرد میتوکندری را افزایش می‌دهد. به نظر می‌رسد این اثربخشی به دلیل بهبود عملکرد یک ساختار مولکولی کلیدی در میتوکندری، به نام پمپ سنتاز ATP، رخ می‌دهد.
این پمپ‌ها مولکولی به نام ATP را تولید می‌کنند که سلول‌ها با چرخش فیزیکی آن در محیط آبی میتوکندری، از آن به عنوان انرژی استفاده می‌کنند. نور قرمز عمیق دقیقاً دارای طول موج مناسب، در ۶۷۰ نانومتر، برای جذب توسط مولکول‌های آب است که به آن‌ها انرژی بیشتری می‌دهد.
این باعث می‌شود چگالی آب اطراف پمپ کم‌تر شود و ساختار سریع‌تر بچرخد. گلن جفری از دانشگاه کالج لندن می‌گوید: «این عمل مانند گرم کردن مربا است تا هم زدن آن آسان‌تر شود.»
در حالی که کارآمدتر کردن سلول‌ها در تولید انرژی می‌تواند طیف وسیعی از سیستم‌های بدن را تحت تأثیر قرار دهد، گروه تحقیقاتی جفری سلول‌های شبکیه را بررسی کرده‌اند، تکه‌ای از بافت حساس به نور در پشت چشم، زیرا این سلول‌ها بیش از هر سلول دیگری در بدن مملو از میتوکندری هستند. اختلال در میتوکندری ممکن است منجر به کاهش بینایی بر اثر افزایش سن شود و همچنین در چند علت نابینایی نقش دارد.
تحقیقات قبلی روی مگس‌ها نشان داده بود که میتوکندری‌ها صبح‌ها بیشترین میزان ATP را می‌سازند. بنابراین، گروه جفری آزمایشی را در مورد قرار گرفتن در معرض نور قرمز در افراد ۳۷ تا ۷۰ ساله انجام دادند و درمان صبحگاهی را با بعد از ظهر به عنوان گروه کنترل مقایسه کردند.
شرکت‌کنندگان به مدت سه دقیقه نور قرمز تیره ضعیفی به چشمانشان می‌تابید و سه ساعت بعد آزمایش‌هایی از بینایی رنگ‌شان انجام دادند که شامل تلاش برای تمایز حروف نشان‌داده‌شده در پس‌زمینه‌ای با رنگ مشابه بود. این تیم بر روی دید رنگی تمرکز کردند، زیرا سلول‌های شبکیه که مسئول بینایی سیاه و سفید هستند، با افزایش سن می‌میرند.
هنگامی که افراد درمان را بین ساعت ۸ تا ۹ صبح دریافت کردند، عملکرد آن‌ها در تست‌های تضاد رنگ ۱۲ تا ۱۷ درصد نسبت به قبل از درمان بهبود یافت. ده نفر از اعضای گروه نیز یک هفته بعد مورد آزمایش قرار گرفتند و نتایج آن‌ها همچنان تا ۱۰ درصد بهتر بود. اما اگر درمان در بعد از ظهر انجام می‌شد، تغییر قابل توجهی ایجاد نمی‌شد.
جفری می‌گوید، برخی از افراد علیرغم عملکرد بهتر در آزمایش‌ها، می‌گویند هیچ بهبودی در بینایی خود مشاهده نکرده‌اند.
لوئیس گو در یکی از موسسات خیریه بریتانیا، به نام موسسه ملی سلطنتی برای افراد نابینا، می‌گوید این یافته‌ها هیجان‌انگیز هستند، اما اکنون به مطالعه بزرگ‌تری نیاز است تا ببینیم آیا این رویکرد می‌تواند مزایای قابل‌توجهی برای بینایی افراد به همراه داشته باشد یا خیر. او می‌گوید: «یک مطالعه بزرگتر شواهدی را برای این نوع درمان نوآورانه فراهم می‌کند.»
یک گروه آمریکایی فواید درمان با نور قرمز را در افراد مبتلا به علت شایع نابینایی به نام دژنراسیون ماکولا وابسته به سن و همچنین بدتر شدن بینایی ناشی از دیابت گزارش کرده است.
جانیس ایلز از دانشگاه ویسکانسین-میلواکی که در این کار مشارکت داشته است، می‌گوید: «این درمان ممکن است در شرایط مختلف کمک کند، زیرا تقویت میتوکندری کمک می‌کند که تمام سیستم‌های موجود در سلول فعال‌تر شوند و در مجموع عملکرد سلول ارتقا می‌یابد.» ایلز در حال همکاری با شرکتی به نام LumiThera است که در حال عرضه دستگاهی برای درمان دژنراسیون ماکولا با نور قرمز در بازار برخی کشور‌ها است.
گروه‌های مختلف در آزمایش‌های آزمایشگاهی همچنین نشان داده‌اند که تابش نور قرمز عمیق یا نور فروسرخ نزدیک به سر می‌تواند برای حیواناتی که دچار آسیب‌های مغزی مانند سکته و بیماری پارکینسون شده‌اند، مفید باشد.
گروه جفری همچنین دریافته‌اند که تابش نور قرمز می‌تواند از زنبور‌های در معرض حشره‌کش‌های نئونیکوتینوئید که به میتوکندری‌ها آسیب می‌زند، محافظت کند. آن‌ها پیشنهاد می‌کنند که زنبورداران در کندو‌های خود از لامپ قرمز استفاده کنند.
